پوشیدن لباس مشکی در ایام فاطمیه
پرسش:ایام فاطمیه از چه زمانی شروع میشود و چه زمانی پایان مییابد؟ شخصی برای پوشیدن لباس مشکی در ایام فاطمیه اینگونه استدلال کرد که فضه قبل از شهادت امام حسین(ع) در زمان حیات امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س) و در منظر آن بزرگواران، برای امام حسین از اول محرم سیاهپوش میشد و آنها هم نهی نمیکردند و این خود نوعی تأیید است؛ لذا مستحب است برای آنحضرت مشکی بپوشیم. و چون حضرت فاطمه(س) مادر آنحضرت(ع) است و مقام ایشان بالاتر از مقام فرزند است، به طریق اولی باید یک دهه برای ایشان مشکی بپوشیم.
پاسخ اجمالی
آنچه در زمینهی برپایی مجالس عزا برای امامان(ع) میتوان گفت؛ آن است که در منابع روایی شیعه، در زمینۀ اقامه عزا و سوگواری برای امام حسین(ع)، جایگاه ویژهای در نظر گرفته شده است؛[۱] اما در ارتباط با حضرت زهرا(س) و دیگر امامان، روایت و سندی تاریخی وجود ندارد که در روز شهادت آنحضرات(ع)، عزای عمومی در جامعۀ اسلامی اعلام شود؛[۲] از اینرو و با آنکه اقامهی عزا برای اهلبیت(ع) در هر زمان و مکانی ارزشمند است.
با توجه به این مسئله، آنچه در سالهای اخیر با عنوان «فاطمیهی اول»، «فاطمیهی دوم» و در برخی نقاط، حتی «فاطمیهی سوم» برگزار میشود و گاه به گونهای عمل میشود که گویا در این ایام – که حدود دو ماه به طول میانجامد – باید عزای عمومی برقرار شود و از هرگونه شادی حلال نیز اجتناب کرد، ریشه در منابع اسلامی، شیعی و در سیره امامان معصوم(ع) ندارد، و به همین دلیل ما در سدههای ابتدایی تاریخ اسلام – حتی در زمانی که شیعیان قدرت داشتند – گزارشی در ارتباط با «ایام فاطمیه» و یا «دهه فاطمیه» نداریم که در آن ایام تنها به عزاداری پرداخته شده و از شادیهای مباح؛ مانند ازدواج خودداری شود.
بر این اساس، پرسش از اینکه «دهههای فاطمیه» از چه زمانی آغاز و در چه زمانی پایان خواهد یافت، پرسشی نیست که با استفاده از منابع دینی بتوان پاسخی برای آن یافت. به هر حال و گرچه ضرورتی به پوشیدن لباس عزا در تمام این ایام نیست، اما امروزه که به هر دلیل، عرف جامعه به برخی روزها و هفتههای خاص احترامی ویژه میگذارد، سزاوار است با شیوهای رفتار شود که نوعی جسارت و بیاحترامی به اهلبیت(ع) از آن برداشت نشود.[۳]
سیاه پوشیدن فضه برای شهادت امام حسین(ع) در زمان حیات امام علی(ع)و حضرت زهرا(س) نیز موضوعی نیست که گزارش آن در منابع معتبر و قابل استناد وجود داشته باشد تا بخواهیم بر اساس آن نتیجهای بگیریم!
[۱]. «عزاداری امام حسین (ع) از نگاه روایات»، ۷۱۸۴؛ «فلسفه عزاداری امام حسین(ع)»، ۳۴۸؛ «نقش عزاداری امام حسین(ع)»، ۲۳۰۲؛ «آغاز عزاداری امام حسین (ع)»، ۳۹۱۴؛ «گریه و عزاداری انبیا بر امام حسین(ع)»، ۴۶۸۷۶.
منبع:اسلام کوییست