مجله سر گرمی اسکیمو: پیچک لوبیاگل

گیاه پیچک لوبیا گل

نام علمی: Lablab purpureusVigna aristata,,Dolichos purpureus

نام انگلیسی: Hyacinth bean, Dolichos bean, Seim bean, Lablab bean, Egyptian kidney bean, Indian bean

خانواده: باقلاییان (Fabaceae)

پیچک لوبیا گل

این پیچک زیبا، زیر نور آفتاب با سرعتی باورنکردنی از طاقی لخت باغچه، با برگ های پهن سبز و خوشه گل های رنگارنگ پرچینی دل انگیز می سازد. گیاه بالارونده و یکساله لوبیاگل در یک فصل می تواند تا ارتفاع ۳ متر و در صورت مساعد بودن شرایط در یک سال تا ارتفاع ۹ متر رشد کند. در مناطقی که سرما و یخبندان نداشته باشند، لوبیاگل در سه ماه به گل می نشیند و بیشتر سال را بار خواهد داد.

برگ های سبز روشن این گیاه، که هاله ای ارغوانی دارند، سه برگچه ای هستند و هر برگچه حدود ۷٫۵ الی ۱۵ سانتیمتر طول دارد و به شکل بیضی کشیده یا سه ضلعی است. این برگ ها اغلب بصورت خام یا پخته مانند اسفناج به مصرف خوراکی می رسند.

گل های زیبای گیاه سفید، آبی و صورتی و بنفش هستند و بر گل آذین هایی بر پایک [i] های کوتاه روی ساقه اصلی می رویند. گل ها نیز بصورت خام یا بخارپز به مصرف خوراکی می رسند.

غلاف گیاه ۴ الی ۵ سانتیمتر طول دارد، شکل منحنی خنجرمانندی دارد و ۲ الی ۴ دانه لوبیا را در خود جای می دهد.

ریشه آن نیز می تواند بصورت پخته در آشپزی بکار رود و همچنین از دانه های لوبیای آن توفو (پنیر سویا) و تمپه (گوشت مانند از فراورده ها سنتی سویا) تهیه می شود که در تهیه غذاهای گیاهی کاربرد بسیار دارد.قسمت های خوردنی گیاه برای تهیه غذاهای سنتی در مراسم ها و آئین های بعضی کشورهای آفریقایی و آسیای شرقی به کار می روند.

این گیاه زیبا، هم تزئینی است هم می تواند برای تهیه علوفه بکار رود؛ هم مصارف دارویی دارد و هم سمی است. میوه و دانه های رسیده یا خشک آن به دلیل داشتن گلیکوزیدهای سیانوژنیک که پس از مصرف به سیانید هیدروژن بدل می شوند سمی به حساب می آیند و فقط در صورتی که خوب در آب پخته شوند، خوردنی هستند. ضعف، حالت تهوع، نفس تنگی، کندی پاسخ به تحریک ها و تشنج از علائم مسمومیت با این گیاه هستند.

نیازمندی های محیطی
خاک:

در بیشتر خاک ها از خاک شنی عمیق تا سنگین رسی رشد می کند. به زهکش مناسب خاک و اسیدیته ای بین ۴٫۵ تا ۷٫۵ نیاز دارد.

مقاومت کمی به شوری خاک دارد و شوری باعث زرد شدن برگ ها و کاهش رشد و در نهایت مرگ گیاه می شود.

آبیاری:
خاک آن باید رطوبت پایدار داشته باشد. به غرقابی شدن برای کوتاه مدت حساس نیست ولی در خاک غرقابی رشد نمی کند. گیاهان جاافتاده در خاک کمی قادر به خشکی کشیدن هستند.

نور:

به مکانی آفتابی یا نیمه آفتابی برای رشد احتیاج دارد و در سایه متوسط هم رشد نمی کند.

دما:

در بازه دمایی ۳۰-۱۸ بهترین رشد را دارد و همچنین به دمای بالا هم مقاوم است. دمای ۳ درجه را هم در کوتاه مدت تحمل می کند. ولی چون عمر این گیاه کوتاه است (دوساله یا کمی بیشتر) و رشد آن سریع، بهتر است به عنوان یک گیاه یکساله کاشته شود.

تکثیر:
از طریق بذر به آسانی قابل کاشت است.

[i] پایک (به انگلیسی: Pedicel ) در گیاه‌شناسیبه اولین میانگرهٔ شاخهدر زیر نهنج، گفته می‌شود. دومین میانگره در زیر یک گل منفرد ممکن است دمگل نامیده شود. به عبارتی دیگر یک قسمت از ساقه یا شاخه که تعدادی پایک را نگاهداری می‌کند دمگل نامیده می‌شود.

منابع:گل وگیاه